zaterdag, juni 22, 2013

Gaat hard hier

Rellen en protesten zonder dat iemand het maar eens is over de preciese oorzaak of richting.

En binnen de gelederen van de demonstranten is er aanzienbare verdeling en verwarring.

Tijdens de protesten zijn betogers met vlaggen van de linkse partijen, zoals PT en PSOL, slaags geraakt met andere demonstraten die ‘geen uitingen van partijen’ wilden zien. En her en der zijn er signalen van plunderingen en vernielingen.

Dilma heeft net op nationale TV voorgesteld om 100% van de royalties uit de brazilaanse olie aan onderwijs te besteden. Het is een duidelijke poging om de druk naar het congress te verschuiven, dat nu haar voorstel moet oppakken.

Gooi Dilma´s houterige stijl, de media en social media over al deze belangen en emoties heen en je hebt een lekkere, explosieve mix!

Oh Ja, en het Braziliaans eftal speelt morgen thuis tegen Italië.

woensdag, februari 15, 2012

"Gente Bonita"

De Braziliaanse metropool São Paulo is een klassenmaatschappij bij uitstek. Afhankelijk van je sociale status woon je in een andere buurt, draag je andere kleren, ga je naar een andere school, heb je andere vrienden, krijg je te veel of te weinig betaald voor je werk en, uiteraard, ga je uit in andere clubs.

De rijkere middenklasse heeft een handige code ontwikkeld om de bepalen of het publiek van een club of bar door de beugel kan. “Het is daar fantastisch,” hoor je dan, “Je hebt er alleen maar mooie mensen”.

Als schakel in het internationale DJ circuit, boort de überhippe club D-edge rechtstreeks in deze culturele ader. Het is, in alles, exclusief.

De club telt twee zalen, een enorm dakterras om een sigaret te roken en af te koelen (douche inbegrepen) en de onvermijdelijke VIP room. Het design is een fantastische blend van bogen, rechte lijnen en ingebouwde licht panelen die meedansen op de house en techno en je laten opgaan in de muziek van een gerenommeerde line-up van DJ’s, zoals de Nederlandse DJ Melon. Het geluidssysteem doet je ribbenkast trillen met de bass.

In het weekend gaat de club om middernacht open en sluit pas als de laatste bezoeker z’n energie reserves heeft uitgeput. En dat is meestal pas ver in de zondagmiddag.

De club begint echt vol te lopen vanaf een uur of twee in de ochtend. Het zijn bijna allemaal jonge twintigers. Schone dames in merk kleding en hoge hakken en frisse knapen met gestileerde kapsels en dure horloges drinken wodka redbull en laten zich gaan op de dansvloeren. In the VIP room slaan de echt welbedeelden een aantal Magnum flessen achterover. Althans, dat neem ik aan. Een enorme portier verzekerd immers dat de toegang wordt ontzegd aan nieuwsgierige journalisten.

Hij is niet de enige beveiliging. Zo’n 20 kleerkasten in vlekkeloze zwarte pakken zijn verspreid over de zalen. Een beetje overkill, zou je denken, maar het is niet zo bijzonder in deze stad die geobsedeerd is met veiligheid. Wie bijvoorbeeld een tijdje rondrijdt door de straten van São Paulo ontdekt al gauw een terugkerend, architectonisch motief: Een hoge muur, afgemaakt met een geëlektrificeerd hek en beveiligingscamera’s.

Mooie mensen moeten immers beschermd worden... en vermaakt.

En daarin slaagt D-Edge als geen andere club in de stad. Je stapt in het schip en laat je meevoeren op een reis van licht en muziek, ver van die lelijke, onrechtvaardige wereld met z’n favela’s en bedelaars, crack junkies en straatkinderen, geweld en corruptie.

Het is met een dergelijk hedonistisch escapisme dat Brazilianen al eeuwen proberen de schaamte op zij te zetten en te leven met de exorbitante ongelijkheid van het land. Je kunt het de eigenaren van D-Edge niet kwalijk nemen dat ze inspelen op dit fenomeen en een geriefelijke vluchtweg bieden. Ze doen het met professionalisme en stijl.

Het beste is dan ook om dat opgestoken nederlandse dominee’s vingertje op te bergen en je over te geven aan de Braziliaanse mentaliteit. Pas dan besef je wat voor een fantastische nacht het is en dans je tot de vroege uurtjes met de mooie mensen in de beste club van São Paulo.

donderdag, november 17, 2011

Ondragelijk bijgelovig

Het is moeilijk om een atheist te vinden in Brazilië. Een wereldwijd onderzoek van het onderzoeksinstituut Ipsos in opdracht van Reuters bevestigd dit. Maar drie procent van de Brazilianen antwoordt helemaal niet te geloven in “god, goden, opperwezen of wezens”. (Frankrijk is met 39% volgens het onderzoek het meest goddeloze land).

Consequentie van al dat vertrouwen is een ongelofelijk bijgelovig volkje. Reïncarnatie, boze geesten, macumba, candomblé, heiligen met genezende krachten, een kerk voor iedere bevolkingssegment (“Bola de Neve Church” is een kerk voor surfers), je kunt het zo gek niet verzinnen of er is een Braziliaan die erin gelooft.

In de Braziliaanse populaire cultuur zijn zieners en waarzeggers dan ook geen charlatans, maar helden. In twee telenovelas spelen waarzeggers momenteel een prominente rol en dan heb ik het nog niet over die eindeloze reeks “Chico Xavier” films.

Xavier leefde in de tweede helft van de 20ste eeuw en beweerde dat zijn boeken hem woord voor woord werden ingefluisterd door overleden geesten.

De films, kinderlijke verhaaltjes over spiritisme en reicarnatie, waren grote hits in de bioscopen. Ik neem aan dat de dode auteurs hun royalties niet hebben geclaimed.

Brazilianen slikken het in ieder geval allemaal voor zoete koek. En ik wordt er een beetje kriegel van. Oh, hadden we maar een Hans Teeuwen om die religiositeit eens flink op de korrel te nemen.

woensdag, november 16, 2011

De onverbeterlijke optimist

vrijdag, november 11, 2011

Beste Brazilaanse documentaire maker

Jõao Moreira Salles. Onthoud die naam. Heeft tenminste twee fantastische documentaires op zijn naam.

In "Entreatos" volgt hij kandidaat Lula gedurende zijn euforische gooi naar het Brazilaanse presidentsschap in 2002.

Op dat moment is de PT nog onbesmeurd door de macht en de toekomstige president gunt de documentaire maker een ongekende kijk achter de schermen van zijn campagne. Naïef, wellicht. En in de documentaire zijn de kiemen van de corruptie, het machtsmisbruik en de ijdelheid inderdaad al zichtbaar. Maar nog evidenter zijn het charisma en de vingervlugge inteligentie van de toekomstige president.

Niet over te slaan voor wie dit iconish figuur in de Brazilaanse moderne geschiedenis wil begrijpen.

De tweede, fantastische documentaire van Salles heb ik gisteravond gezien: "Noticias de uma guerra particular".

Korrelig, grauw, surrealistisch. Absoluut noodzakelijke kost voor wie fan is van het Brazilaanse gangster genre. Films als "Cidade de Deus" en "Tropa de Elite" zijn rechstreeks van deze documentaire af te leiden.

Je wordt weer even geconfronteerd met de ingeroeste ongelijkheid van dit land, een pervers model dat al 500 jaar 'werkt' door grote delen van de samenleving dom, bedwelmd en afgeleid te houden.

dinsdag, augustus 02, 2011

Multikul

Dit weekend werd mijn vader 70 en vierde dat met een groot feest in zijn geboortestad Abaéte, een slaperig stadje in het westen van Minas Gerais.

Het was ontroerend. Kosmopolieten en cowboys, oud-communisten en ultra-conservatieven, millenials en bejaarden die een Ford T in ronkende lijve hebben gezien, Brazilianen, Mexicanen, Nederlanders. Allemaal bij elkaar in dit stadje dat rechtstreeks uit een boek van Gabriel Garcia Marques lijkt te zijn gelicht.

Ergens tussen mijn 3de caipirinha en mijn 4de whisky vroeg Daniel, een succesvolle zakenman uit São Paulo, een vraag die mij al vaker is gesteld. Hij was onlangs nog in Nederland geweest en kon niet inzien waarom ik weg was gegaan. En in een moment van dronken helderheid flapte ik het eruit: Anders Breivik.

Breivik is namelijk een manifestatie van een krachtige onderstroom die al enkele eeuwen door het Europese continent sleurt, een hydra die steeds één van zijn koppen opsteekt als de zaken er niet zo goed voor staan. Na 11 september, en helemaal na de moord op Pim Fortuyn, voelde ik hoe Nederland steeds meer in de ban van dit monster raakte. De multiculturele samenleving werd dood verklaard en ik voelde me opslag een vreemdeling.

Eigenlijk is het bijzonder vermakelijk om te zien hoe dezelfde conservatieve commentatoren die elke terrorist terugvoeren tot de geweldadige natuur van de Islam, zich nu in allerlei bochten wringen om Breivik af te schilderen als een eenling. Westerse normen en waarden brengen nu eenmaal geen monsters voort.

Maar dat is natuurlijk het hele probleem. Er bestaat helemaal geen netjes afgebakende verzameling van Westerse normen en waarden. Je kunt niet spreken van de Nederlandse cultuur in de 21ste eeuw zonder het te hebben over de invloed van migranten op diezelfde cultuur. Marokkaanse straatcriminelen zijn net zo goed manifestaties van die Nederlandse cultuur als, pak m beet, boterhammen met pindakaas. Wilders en co grijpen terug naar een mythische samenleving die nooit bestaan heeft.

En met de krampachtige pogingen om de 'vreemde' waarden uit te stoten, gooit rechts Europa de enige waarden die er echt toe doen overboord: de republikeinse waarden van de verlichting. Het kan geen kwaad om te benadrukken dat er in het republikeinse ideaal geen plaats is voor het begrip allochtoon. Je bent een burger of je bent het niet, en daarmee klaar.

Het is daarom tekenend dat Breivik de beeldspraak van de kruistochten aanhaalt. Want zijn waanzinnige acties laten haarfijn zien waar het anti-republikanisme uiteindelijk toe leidt: de duistere middeleeuwen.

Zover komt het natuurlijk niet. Maar ik had geen zin om te wachten totdat de pendule de andere kant op zou komen. En dus drink ik nu caipirinhas in dit continentaal, multicultureel land. Brazilië kan ook de nodige dosis republikeinse waarden gebruiken, geloof me, maar hier koestert tenminste niemand fantasieën over superieure Braziliaanse normen en waarden. Niet zonder uitgelachen te worden, in ieder geval.

En dat is al een hele vooruitgang.

maandag, juni 05, 2006

LULA GAAT MET RUIME VOORSPRONG HET WK IN

SÃO PAULO, 05/06/2006 – Aan de vooravond van het WK voetbal in Duitsland, dat Brazilië voor zeker één maand zal platleggen, heeft de Braziliaanse president Luis Inácio Lula da Silva in alle peilingen voor de presidentsverkiezingen van oktober een comfortabele leiding genomen. Drie opeenvolgende metingen van drie verschillende instituten laten zien dat de aanhang van de president groeit en dat als de trend doorzet, Lula al in de eerste ronde zal worden herkozen als president van het grootste land van Zuid Amerika.

De laatste peiling op 2 juni, gehouden door het onderzoeksinstituut Vox Populi, geeft de zittende president 49% van de stemmen in de eerste ronde tegenover 23% voor zijn belangrijkste rivaal, ex-gouverneur van São Paulo Geraldo Alckmin. Het resultaat bevestigt de metingen van twee andere onderzoekinstituten, Datafolha (Lula 43% in de eerste ronde) en Ibope (Lula 48% in de eerste ronde), die hun gegevens de afgelopen twee weken publiceerden. Om in de eerste ronde herkozen te worden moet Lula een absolute meerderheid behalen.

Precies een jaar geleden leken de kansen voor de herverkiezing van president Lula in rook op te gaan, bij het uitbreken van een groot corruptieschandaal in zijn eigen arbeiderspartij, o Partido dos Trabalhadores (PT). De PT wordt er onder anderen van beschuldigd parlementariërs te hebben omgekocht in ruil voor steun in het congres.

Maar de relatief gunstige ontwikkeling van de Braziliaanse economie en de substantiële uitbreiding van sociaal-economische programma’s gericht op de armere lagen van de bevolking, heeft de zittende president een robuuste electorale basis verschaft. Na maanden lang te hebben gewankeld onder ernstige verdenkingen van corruptie, lijkt Lula sinds begin 2006 daardoor een immuniteit te hebben ontwikkeld voor alle beschuldigingen. De positieve prognoses voor de Braziliaanse economie dragen verder bij aan de kansen voor president Lula.

donderdag, juni 01, 2006

BRAZILIAANSE ECONOMIE GROEIT 1,4% IN HET EERSTE TRIMESTER

SÃO PAULO, 01/06/2006 – Het Bruto Nationaal Product (BNP)van Brazilië is in het eerste trimester van 2006 met 1,4% gegroeid in vergelijking met het laatste trimester van 2005. Dat is het beste resultaat voor de Braziliaanse economie sinds het derde trimester van 2004 toen het BNP een groeicijfer van 1,7% liet zien. Volgens het Braziliaanse instituut voor statistiek IBGE zijn de positieve cijfers van begin 2006 te danken aan de expansie van de interne markt en een toename in de investeringen. Dit staat in contrast met de afgelopen jaren toen de economische groei van Brazilië bijna volledig kon worden toegeschreven aan de toename van de export.

Het meest hoopgevende signaal voor de Braziliaanse economie is de sterke toename in investeringen. In vergelijking met het trimester ervoor stegen deze met 3,7%. Investeringscijfers zijn een goede indicator voor het vertrouwen van ondernemers in de economie en versterken de kansen voor toekomstige groei. De stijging is voornamelijk het gevolg van de dalende rentestand in Brazilië. Gisteren verlaagde de centrale bank van Brazilië voor de achtste achtereenvolgende keer de rentestand naar 15,25%.

De exportsector in Brazilië lijkt echter te stagneren. In het eerste trimester van 2006 groeide de uitvoer maar met 3,6% terwijl de import in dezelfde periode met 11,6% steeg. Deze verschuiving in de handelsbalans zorgde ervoor dat de in- en uitvoer van goederen en diensten met een half procentpunt negatief heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van het BNP. De voornaamste oorzaak voor de afkoeling van de Braziliaanse exportsector is de sterke stijging in 2005 van de Braziliaanse nationale munt, de real, ten opzichte van de euro en de dollar. Braziliaanse producten en diensten zijn daardoor duurder geworden in de wereldmarkt.

In vergelijking met andere opkomende economieën loopt Brazilië ook met de goede groeicijfers achter. Als het eerste trimester van 2006 wordt vergeleken met dezelfde periode in 2005 dan laat het land een groei van 3,4% zien. Andere belangrijke ontwikkelingslanden laten een veel expressievere economische groei zijn. China, India, Venezuela en Argentinië groeien allen ruim boven de 8%.

Desondanks zijn de economische cijfers van het eerste trimester een opsteker voor president Lula. De prestaties van de Braziliaanse economie zullen zijn voornaamste wapen zijn in de aanstaande presidentsverkiezingen van oktober. Lula noemde de cijfers dan ook “fantastisch nieuws”.

dinsdag, mei 30, 2006

OVERSCHOT HANDELSBALANS BRAZILIË VERMINDERT

SÃO PAULO, 30/05/2006 – Het cumulatieve overschot op de handelsbalans (verschil tussen export en import) van Brazilië is deze maand voor het eerst onder het resultaat van 2005 gedoken. Tot nu toe heeft Brazilië in 2006 voor U$ 15,214 miljard meer geëxporteerd dan geïmporteerd. In 2005 bedroeg dat saldo nog U$ 15,429 miljard. De sterke real, de nationale munt van Brazilië, wordt aangewezen als de hoofdschuldige voor het afnemende overschot op de Braziliaanse handelsbalans.

Braziliaanse exportbedrijven klagen al langer dat de sterke real hun competitiviteit aan het aantasten is, maar tot nu toe werden hun klachten niet door de cijfers ondersteund. In de maand mei van 2006 is echter gebleken dat de import van Brazilië veer sterkere groei vertoont dan de export. Het recordoverschot op de handelsbalans van 2005, U$ 44 miljard, zal in 2006 onmogelijk worden herhaald.

Om de opmars van de Braziliaanse real te stuiten, maakt de Braziliaanse regering intussen aanstalten om de regels voor de valutahandel te veranderen. De president van de Centrale Bank, Henrique Mereilles, verklaarde gisteren dat “Brazilië zijn wetgeving moet aanpassen aan de nieuwe realiteit van een geglobaliseerd Brazilië”. Exportbedrijven zijn tot nu toe gedwongen om hun vreemde valuta binnen 210 dagen om te zetten in Braziliaanse reais. De regels en eisen hiervoor zullen naar alle waarschijnlijkheid worden versoepeld.

woensdag, mei 24, 2006

AUTORITEITEN VERANDEREN OFFICIELE CIJFERS

SÃO PAULO, 24/05/2006 – In de nasleep van de ongekende golf aanslagen die door bendeleden van de criminele factie PCC is ontketend op de veiligheidsdiensten van de Braziliaanse deelstaat São Paulo, wringen de autoriteiten zich in allerlei bochten om het grote aantal omgekomen ‘verdachten’ te verklaren. Van de ene op de andere dag heeft de regering van de deelstaat de officiële cijfers bijgesteld. In de nieuwste versie zijn er 79 mensen omgekomen in confrontaties met de politie die in verband stonden met de aanslagen van vorige week. Eergisteren rapporteerde het ministerie van openbare veiligheid van São Paulo nog 110 omgekomen ‘verdachten’.

De overgebleven 31 doden hebben geen verband met de aanslagen van de PCC, aldus het ministerie voor openbare veiligheid. Verschillende overheidsdiensten hebben echter verschillende verklaringen voor deze doden. Volgens de minister voor openbare veiligheid van São Paulo, Saulo Castro Abreu Filho, waren in de eerste cijfers gewone geweldsdelicten meegenomen. “In eerste instantie hebben we alle lichamelijke verwondingen met dodelijke afloop meegenomen, zelfmoord, het maakt niet uit”, zegt Abreu Filho.

De hoofdcommissaris van de politie, Elizeu Eclair Texeira, geeft echter een andere, tegenstrijdige verklaring. Volgens hem zijn alle 31 doden gevallen bij confrontaties met de politie bij ‘gewone’ misdaden. “Het zijn gevallen van verzet met dood als gevolg bij overvallen op barretjes, banken en woningen”, aldus Texeira.

Tot nu toe hebben de autoriteiten geen namen bekend gemaakt van de omgekomen ‘verdachten’. Dat zou de privacy van de betrokkenen schaden en het politieonderzoek verstoren. Het openbaar ministerie van Brazilië heeft de regering en politie van São Paulo echter een termijn van 72 uur gegeven om deze gegevens openbaar te maken. Meteen na het ultimatum van het OM hebben de autoriteiten van de deelstaat hun officiële cijfers bijgesteld.

maandag, mei 22, 2006

MIST HANGT ROND POLITIEGEWELD SÃO PAULO

SÃO PAULO, 22/05/2006 – De autoriteiten proberen een scherm op te trekken rond de reactie van de politie op de bendeterreur in de Braziliaanse deelstaat São Paulo. Ze slagen er echter niet in om de verdenkingen weg te nemen dat de politie de afgelopen week een ware slachting heeft aangericht in de stedelijke regio São Paulo. Zorgwekkende berichten en cijfers duiden erop dat doodseskaders zwerven over voornamelijk de armere wijken van deze miljoenenstad

Sinds bendeleden van de Primeiro Comando da Capital (Eerste Commando van de Hoofdstad, PCC) vorige week een ongekende golf aanslagen hebben ontketend op de justitiële diensten, het openbaarvervoer netwerk en de banken van de rijkste en dichtstbevolkte deelstaat van Brazilië, zijn er volgens het ministerie voor openbare veiligheid van São Paulo tenminste 109 verdachten omgekomen bij confrontaties met de politie. De autoriteiten weigeren echter de identiteit van deze verdachten vrij te geven en zwijgen over het tijdstip en de plaats van de confrontaties. Het openbaar maken van deze gegevens zou een inbreuk zijn op de privacy van de slachtoffers en tevens het politieonderzoek verstoren, aldus het ministerie voor openbare veiligheid.

Hoewel de officiële cijfers al onrust baren, blijken de gegevens die door de autoriteiten zijn vrijgegeven bovendien niet te rijmen met de statistieken van mortuaria. Een artikel van de krant Folha de São Paulo maakte gisteren bekend dat er sinds de start van de gewelddadigheden 272 slachtoffers van vuurwapengeweld zijn binnengebracht bij verschillende lijkenhuizen. Als van dat aantal worden afgetrokken de officiële cijfers - de autoriteiten meldden eergisteren 138 doden in verband met de aanslagen - en de normale weekgemiddelden – in São Paulo komen er per week 65 mensen om door vuurwapengeweld – dan blijven er nog 69 doden over die om een verklaring vragen.

Boven op de cijfers komt een hele reeks ooggetuigenverslagen van in het zwart geklede mannen met bivakmutsen die jonge mannen in armere wijken standrechtelijk executeren. Bewoners van het huizencomplex Filhos da Terra in noord São Paulo verklaren dat ze maandag 14 mei zes gemaskerde mannen uit een politieauto zagen stappen waarna ze de 22jarige Ricardo Flauzino neerschoten. Na de executie zouden de mannen terug naar de auto zijn gegaan, hun maskers en zwarte kleren hebben uitgetrokken en in politie-uniform zijn teruggekeerd. Vervolgens boden ze de bewoners aan het slachtoffer naar het ziekenhuis te brengen en verwijderden ze de kogelhulzen die over de grond verspreid lagen.

In een soortgelijk incident werden vorige week zondag vijf jonge mannen doodgeschoten door gemaskerde mannen in de wijk São Matheus. Geen 10 minuten nadat de mannen waren vermoord, verschenen er volgens ooggetuigen drie politiewagens en begonnen agenten de lijken en de kogelhulzen te verwijderen van de plek van de misdaad.

De gouverneur van São Paulo, Cláudio Lembo, zei gisteren voor het eerst dat er ‘misschien’ onschuldige slachtoffers zijn gevallen bij de reactie van de politie op de aanslagen van de PCC.

vrijdag, mei 19, 2006

EEN OVERLOPEND AFVOERPUTJE

Afgelopen dinsdag reed een terreinwagen van de ROTA – de commando-eenheid van de Braziliaanse politie – stapvoets over de Avenida Paulista, het financiële hart van de miljoenenstad São Paulo. Zes tot de tanden gewapende agenten keken grimmig uit het raam, alsof ze wilden zeggen: ‘kom maar op’. De honderden Paulistanos die van hun werk naar huis gingen, stapten stevig door en deden net alsof ze die bundeling van zware munitie en gestresste, onderbetaalde agenten, niet zagen. Bij het oversteekpunt ontweken alle omstanders de blikken van de agenten. Zelf staarde ik nietsvermoedend naar de terreinwagen, nieuwsgierig naar de houding van de inzittenden, hun bewapening. De wagen verminderde vaart, stond bijna stil. Voor een tel waren alle blikken op mij gericht. Tot ook ik deed wat van mij verwacht werd: ik keek onderdanig naar de grond.

In het weekend ervoor hadden bendeleden van de Primeiro Comando da Capital (Eerste Comando van de Hoofdstad, PCC) een golf van terreur ontketend op de justitiële diensten, het openbaarvervoer netwerk en de banken van de deelstaat São Paulo. Tientallen politieagenten afgeknald in hun auto’s, voor hun huizen, in hun stamkroegen. Honderden stadsbussen in de fik gestoken. Langzaam veranderde de ingehouden angst van de Paulistanos in uitgesproken paniek, tot de geruchten oncontroleerbaar over deze monsterlijk grote stad rolden. “Ze gaan het vliegveld opblazen”, “er wordt een avondklok ingesteld”.

São Paulo was lamgelegd. Wij, de bewoners van de grootste stad van Zuid Amerika, maakten mee wat intimidatie werkelijk is; wat het betekent als je fundamentele burgerrechten louter op papier bestaan; wat het verschil is tussen een diffuse dreiging en tastbaar gevaar. Deze week, kortom, proefden alle bewoners van São Paulo even van het leven van de miljoenen arme Brazilianen die in de grote stedelijke agglomeraties als tweederangsburgers zijn opgehokt in sloppenwijken.

Want de aanslagen die door de PCC zijn gepleegd, vertegenwoordigen in feite niets meer dan de doorbraak van een onzichtbare barrière, een scheur in de scheiding der werelden. Een ongekende en barbaarse aanval op de Braziliaanse rechtsstaat worden ze genoemd. Maar dat is de halve waarheid. Barbaars, dat zijn de aanslagen inderdaad, maar ongekend zijn ze alleen in de bovenwereld van shoppingmalls en vakantiehuisjes, privé-scholen en hermetisch afgesloten appartementcomplexen. In de onderbuik van Brazilië, waar één derde van de bevolking voor een bestaan vecht, is deze barbaarsheid alledaags.

In de sloppenwijken en overvolle gevangenissen van Brazilië geldt namelijk de wet van de jungle. De rechtsstaat, voor zover je in dit land van een rechtsstaat kunt spreken, heeft nooit een poging gedaan om tot deze sferen door te dringen. Drugsbendes en psychopaten beschikken er over leven en dood en de politie komt er alleen om te onderdrukken, te moorden of om dubieuze zaakjes te doen. De moordcijfers in Braziliaanse sloppenwijken overtreffen dan ook die van veel oorlogsgebieden. In Rio noemen de favelados bijvoorbeeld hun wijken in een vorm van sarcastische liefkozing: gazastrook.

Is het dus een verrassing dat dit weekend in São Paulo het afvoerputje is overgelopen? Dat is inderdaad een retorische vraag. Het mag een wonder heten dat dit intens ongelijk land de afgelopen vijf eeuwen niet is afgezakt in de oorlog en de chaos. Een wonder die voor een groot deel kan worden toegeschreven aan een volledig apolitieke bevolking. De onvrede heeft geen kristaliseringspunt. Dat is de vloek en de zegen van Brazilië

De politie is inmiddels met nauwelijks verhulde wraaklust begonnen om de ‘stront’ weer het riool in te vegen. 161 doden worden er geteld sinds de start van de ongeregeldheden op vrijdagavond. 107 daarvan zijn zogenaamde verdachten. De autoriteiten maken geen namen bekend, geen plaats of tijd van handeling, het enige wat er wordt gezegd is dat de verdachten zijn omgekomen bij ‘confrontaties’. ‘Take no prisoners’ lijkt het motto te zijn en de rest van Brazilië kijkt onderdanig naar de grond.

woensdag, mei 17, 2006

NA DE BENDETERREUR, DE POLITIETERREUR

SÃO PAULO, 17/05/2006 – Na de ongekende golf aanslagen van bendeleden op de justitiële diensten en civiele doelen van de Braziliaanse deelstaat São Paulo, lijkt de Braziliaanse politie te reageren zoals het meestal reageert: met extreem geweld en in het wilde weg. Sinds het begin van de aanslagen die worden toegeschreven aan de criminele factie PCC zijn er 73 verdachten doodgeschoten door de verschillende politiediensten van São Paulo. 33 daarvan kwamen om in de nacht van maandag op dinsdag, toen er al nauwelijks aanslagen gemeld werden. Sinds de start van de gewelddadigheden afgelopen vrijdag zijn inmiddels 134 mensen om het leven gekomen.

Het ministerie van openbare veiligheid van de deelstaat São Paulo verklaart dat alle 73 dodelijke slachtoffers bij de ‘confrontaties’ met de politie, banden hadden met de PCC of anderszins betrokken waren bij de aanslagen. Het ministerie laat echter na, ondanks herhaald verzoek van verschillende nieuwsmedia, om de identiteit van de slachtoffers te openbaren, waar en hoe ze zijn omgekomen en of ze een strafblad hadden. De gouverneur van de deelstaat, Cláudio Lembo, zegt dat zijn regering niets te verbergen heeft: “We zijn in oorlog, we hebben geen tijd gehad [om de gegevens] openbaar te maken”.

Sommige verslagen zijn echter verontrustend. In enkele gevallen wordt melding gemaakt van standrechtelijke executies. In één geval, bijvoorbeeld, zouden volgens ooggetuigen twee jonge mannen door een terreinwagen van de Braziliaanse politie zijn klemgereden, waarna gemaskerde mannen uitstapten en de twee op hun knieën dwongen. Vervolgens werd één van hen verschillende malen door het hoofd geschoten. Het lot van de andere man is onbekend.

dinsdag, mei 16, 2006

RELATIEVE RUST KEERT TERUG IN METROPOOL SÃO PAULO

SÃO PAULO, 16/05/2006 – De Braziliaanse miljoenenstad São Paulo is vandaag ontwaakt in relatieve rust. De bussen rijden normaal, mensen gaan naar hun werk en de verkeerschaos is niet groter dan op elke andere dinsdag. Maar maandag was het plaatje anders. Een ongekende reeks aanslagen op politiedoelen, het openbaarvervoer netwerk en banken, veroorzaakte een golf van paniek en verlamde de grootste stad van Zuid Amerika.

De invloedrijke krant Folha de São Paulo meldt dat na twee dagen onderhandelingen, de top van de PCC – de criminele factie die verantwoordelijk wordt gehouden voor de aanslagen - haar leden via mobiele telefoons heeft bevolen de gewelddadigheden te staken. De regering van de deelstaat São Paulo ontkent met de PCC een staakt-het-vuren te hebben besproken. “We onderhandelen niet met bandieten”, verklaarde de directeur van de georganiseerde misdaaddivisie (DEIC). Desalniettemin zijn de massale gevangenisopstanden van het ene op het andere moment opgehouden en worden er dinsdag nauwelijks incidenten gemeld.

De afgelopen vier dagen hebben meer dan 274 aanslagen een spoor van bloed en verderf achtergelaten in de rijkste- en dichtstbevolkte deelstaat van Brazilië. Op dinsdagochtend stond de teller op 94 doden, 96 afgebrande stadsbussen, 31 vernielde bankfilialen en 49 gewonden. De aanslagen zouden een reactie zijn van de criminele factie PCC op een poging van de autoriteiten om de gevangen leiders van de bende te isoleren in zwaarbeveiligde detentiecentra.

maandag, mei 15, 2006

BENDETERREUR IN SÃO PAULO

SÃO PAULO, 15/05/2005 – 72 dodelijke slachtoffers, de meesten werkzaam bij verschillende justitiële diensten van São Paulo, meer dan 76 afgebrande stadsbussen, acht vernielde bankfilialen en massale gevangenisopstanden met honderden gegijzelden, dat is de voorlopige balans van een weekend van terreur dat door gewapende mannen is ontketend op de Braziliaanse deelstaat São Paulo. De ongekende golf aanslagen, zondagnacht waren het al minstens 115, is vermoedelijk het werk van de criminele factie Primeiro Comando da Capital (Eerste Commando van de Hoofdstad, PCC.) Hoewel de intensiteit en frequentie van de aanvallen lijkt af te nemen, worden er ook vandaag gewelddadigheden gemeld in São Paulo.

De aanslagen begonnen vrijdagnacht nadat 765 gedetineerden met spoed waren overgeplaatst naar het zwaarbeveiligde gevangeniscomplex in de stad Vencelau. Onder deze gevangenen bevonden zich acht leiders van de PCC inclusief hun baas Marcos Williams Herbas Camacho, beter bekend als Marcola. De overplaatsingen geschiedden juist omdat de autoriteiten lucht hadden gekregen van een op handen zijnde, massale gevangenisopstand.

Op het moment dat Marcola door agenten van de georganiseerde misdaaddivisie ondervraagd werd, begon de eerste golf aanslagen. Gewapende mannen namen op verschillende plekken van de deelstaat politieagenten, gevangenisbewaarders en brandweermannen onder vuur. Vele agenten waren op verlof en in burger, wat er op wijst dat de aanslagen gericht en grondig voorbereid waren. Tot nu toe zijn zeker 37 leden van verschillende justitiële diensten om het leven gekomen.

Tegelijkertijd braken in gevangenissen verspreid over heel Brazilië opstanden uit. In meer dan 80 detentiecentra hebben de gedetineerden dit weekend op gegeven moment de macht in handen gehad. Op het moment van het schrijven van dit artikel worden er nog 235 mensen in gijzeling gehouden in 45 lopende opstanden. Zeker 15 gevangenen zijn bij de verschillende opstanden om het leven gekomen.

Zondag verschoof de focus van de aanslagen van de justitiële diensten naar civiele doelen. Tientallen stadsbussen zijn door bendeleden in brand gestoken en een metrostation is beschoten en bestookt met molotovcocktails. Vandaag ontwaakte de metropool São Paulo, de op één na grootste stedelijke regio ter wereld, in een grote verkeerschaos. Vele busbedrijven lieten uit angst hun vloot niet uitrijden en duizenden passagiers propten zich in de weinige bussen die wel reden.

Ook banken zijn het doelwit geworden van de bendes, wat een indicatie kan zijn dat er ook diffuse politieke motivaties achter de aanslagen zitten. Op de nacht van zondag op maandag werden acht bankfilialen beschoten en bekogeld met molotovcocktails.

PCC
De PCC, ook wel O Partido do Crime (de misdaadpartij) genoemd, is opgericht op 31 augustus 1993 door acht gedetineerden tijdens een potje voetbal in de zwaarbeveiligde gevangenis Piranhão. De oprichters wilden naar eigen zeggen “de onderdrukking in het Braziliaanse gevangeniswezen bestrijden”. Een jaar eerder hadden stoottroepen van de Braziliaanse marechaussees 111 gevangenen op koelbloedige wijze geëxecuteerd bij het neerslaan van een opstand in het enorme gevangeniscomplex Carandiru. De PCC’ers van het eerste uur zwoeren hun dood te zullen wreken.

In het afgelopen decennium is de PCC uitgegroeid tot de grootste en best georganiseerde criminele factie van Brazilië. De organisatie heeft zelfs een statuut en leden moeten een maandelijkse bijdrage betalen, waarmee de factie onder anderen drugs en wapens koopt.

De deplorabele omstandigheden van de Braziliaanse gevangenissen heeft ervoor gezorgd dat de PCC heer en meester is geworden van de detentiecentra van de deelstaat São Paulo. Met gesmokkelde mobiele telefoons en door middel van boodschappers geven de zogenoemde generaals leiding aan de criminele zaken van de factie op straat. De detentiecentra worden ironisch ook wel ‘misdaadkantoren’ genoemd.

Wanneer de leden van de PCC de maandelijkse bijdrage niet kunnen betalen, lopen ze een schuld op met het commando. Deze schuld moeten ze afkopen door zeer riskante operaties uit te voeren voor de PCC. Deze soldaten, die door het commando ‘Bin Ladens’ worden genoemd, zijn vermoedelijk verantwoordelijk voor de golf van terreur die de Braziliaanse deelstaat São Paulo dit weekend overspoeld heeft.

zondag, mei 14, 2006

GOLF AANSLAGEN OP BRAZILIAANSE POLITIE DUURT VOORT

SÃO PAULO, 14/05/2006 – De golf aanslagen die vrijdagnacht is ingezet tegen politieagenten en gevangenisbewaarders van de Braziliaanse staat São Paulo duurt voort. In de nacht van zaterdag op zondag werden opnieuw verschillende politiedoelen door gewapende mannen onder vuur genomen. Het dodental is inmiddels opgelopen tot 52, waaronder 38 Politieagenten, gevangenisbewaarders en brandweermannen

De aanslagen zijn naar alle waarschijnlijkheid het werk van de criminele factie Primeiro Comando da Capital (Eerste Commando van de Hoofdstad, PCC), de machtigste drugsbende van Brazilië. De brutale confrontatie met de Braziliaanse staat is een reactie op de overplaatsing van 765 gevangenen naar het zwaarbeveiligde gevangeniscomplex in Vencelau. Onder de overgeplaatste gedetineerden bevinden zich acht leiders van de PCC en hun baas Marcos Williams Herbas Camacho, beter bekend als Marcola. De overplaatsing was een poging van de autoriteiten om de leiding van de PCC te isoleren, die in de minder zwaarbeveiligde gevangenissen hun criminele activiteiten gewoon bleven uitvoeren.

Samen met de aanslagen heeft de PCC massale opstanden uitgelokt in gevangenissen verspreid over de hele staat São Paulo. Zondagnacht werden er tenminste 223 mensen in gijzeling gehouden in 53 verschillende gevangeniscomplexen. Ook zijn er meer dan 20 bussen in de stedelijke regio São Paulo door bendeleden in brand gestoken.

De gouverneur van São Paulo, Cláudio Lembo, noemde de aanslagen "voorspelbaar". Ze zouden een reactie zijn op het ferme optreden van de overheid tegen de leiding van de PCC. Lembo zegt dat er geen onderhandeling zal zijn met de PCC. “We moeten hard zijn”, aldus de gouverneur. In sommige internetgemeenschappen word luidkeels om wraak geroepen. Sympatisanten van de politie vragen op de site van het sociale netwerk Orkut, dat immens populair is Brazilië, om de terugkeer van de doodseskaders.

zaterdag, mei 13, 2006

30 DODEN BIJ AANSLAGEN OP POLITIE SÃO PAULO

SÃO PAULO, 13/05/2006 – De criminele organisatie Primeiro Comando da Capital (eerste commando van de hoofdstad, PCC) heeft in de nacht van vrijdag op zaterdag een bloedbad aangericht in de Brazilaanse staat São Paulo. In 55 verschillende aanslagen tegen de Braziliaanse politie zijn tenminste 30 doden gevallen, waaronder 23 politieagenten, twee burgers en vijf bendeleden. Samen met de aanslagen heeft de criminele factie massale opstanden georganiseerd in gevangenissen verspreid over de hele staat. In 22 opstanden worden tenminste 112 mensen in gijzeling gehouden. De Braziliaanse krant Folha de São Paulo noemt het de grootste criminele operatie uit de geschiedenis van de staat São Paulo.

Volgens de minister voor openbare veiligheid van de staat São Paulo zijn de aanslagen een reactie op de overplaatsing van 765 gevangenen naar een maximumbeveiligde gevangeniscomplex. Onder de overgeplaatste gevangenen bevinden zich acht leiders van de PCC waaronder hun baas, Marcos Camacho, beter bekend als Marcola.

De staat São Paulo poogt met de overplaatsing de leiding van de PCC te isoleren. In minder zwaarbeveiligde gevangenissen bleken de bendeleiders in staat om via gesmokkelde mobiele telefoons hun criminele operaties gewoon voort te kunnen zetten.

Het is de tweede keer dit jaar dat de PCC aanslagen uitvoert op de Braziliaanse politie. Nadat in januari 2006 een vluchtpoging van hun leider Marcola was gefrustreerd, namen bendeleden verschillende politiedoelen onder vuur. Bij die aanslagen is tenminste één agent om het leven gekomen.

De gouverneur van de staat São Paulo, Claudio Lembo, heeft beloofd ferm te zullen optreden tegen de PCC.

Lees ook: ORDERS VOOR AANSLAGEN OP POLITIE KWAMEN UIT DE GEVANGENIS en VIER POLITIEAGENTEN OMGEKOMEN BIJ REEKS AANSLAGEN IN SÃO PAULO

donderdag, mei 11, 2006

VENEZUELA EN BRAZILIË WISSELEN DIPLOMATIEKE SPELDENPRIKKEN

SÃO PAULO, 11/05/2006 –De nationalisaties van de olie en gassector in Bolivia hebben de verhoudingen tussen Brazilië en Venezuela onder spanning gebracht. Eergisteren verklaarde de Braziliaanse minister van buitenlandse zaken, Celso Amorim, dat de Venezolaanse rol in de beslissing van de Boliviaanse president Evo Morales, ‘ongemak’ heeft veroorzaakt bij de Braziliaanse regering. Venezuela retourneerde gisteren de diplomatieke speldenprik. “De verklaring dat de soevereine beslissing van president Evo Morales om de olie en gassector te nationaliseren te danken is aan de invloed van de [Venezolaanse] president Hugo Chávez, kan alleen worden toegeschreven aan de onwetendheid van onze Braziliaanse vrienden”, aldus een verklaring van het Venezolaanse ministerie van buitenlandse zaken.

De beschuldigingen over en weer tonen aan dat de regionale crisis minder te maken heeft met de nationalisaties zelf, maar voornamelijk is veroorzaakt door de manier waarop Bolivia de beslissing heeft genomen. Evo Morales had al in zijn verkiezingscampagne aangekondigd de grondstoffen in Bolivia te nationaliseren. Wat de Brazilianen geïrriteerd heeft, is het feit dat het in die beslissing buitenspel is gezet ten gunste van Venezuela.

De tekenen worden steeds duidelijker dat Evo Morales van plan is het Braziliaanse staatsoliebedrijf Petrobras, dat samen met de Spaanse Repsol de grootste speler is in de Boliviaanse olie en gassector, te vervangen door de Venezolaanse gigant PDVSA. Aan de vooravond van de topontmoeting tussen de Europese Unie en de leiders van Latijns Amerikaanse regeringen in Wenen, verklaarde Morales dat de operaties van Petrobras in zijn land ‘illegaal’ zijn. Ingenieurs en technici van Petrobras, die essentieel zijn voor de exploitatie van de olie en gasreserves in Bolivia, worden geleidelijk vervangen door tegenhangers van PDVSA.

De Boliviaanse nationalisaties hebben aangetoond dat Hugo Chávez’ invloed in Zuid Amerika steeds groter wordt. Dat gaat ten koste van Brazilië dat zichzelf ziet als de natuurlijke regionale leider.

maandag, mei 08, 2006

OUD-SECRETARIS PT KLAPT UIT DE SCHOOL

SÃO PAULO, 08/05/2206 – Silvio Pereira, de oud-secretaris van de Partido dos Trabalhadores (PT), de arbeiderspartij van de Braziliaanse president Luis Inácio Lula da Silva, heeft in een interview aan de Braziliaanse krant O Globo details openbaar gemaakt van de corruptiecrisis die het Braziliaanse politieke bestel al meer dan een jaar corrodeert. Pereira beweert in het interview dat de PT en de zakenman Marcos Valério een uitgebreid corruptieschema hadden uitgewerkt zodat de partij voor lange tijd aan de macht kon blijven. “Het plan was om 1 miljard real bij elkaar te krijgen”, aldus de oud-secretaris.

Pereira beweert tevens dat de corruptiepraktijken geen uitzondering zijn en dat bijna alle Braziliaanse politieke partijen zich er schuldig aan maken. “Achter Marcos Valério schuilen er honderd andere Valérios. Het is een mechanisme dat voortduurt in dit land”.

Belangrijke figuren van de PT probeerden gisteren de uitspraken van hun oud-secretaris te diskwalificeren. De president van de Partij, Ricardo Berzoini, noemde Pereira een leugenaar. Anderen gooiden het liever op de mentale gesteldheid van hun oud-collega: “Hij is een beetje in de war”, beweerde de fractieleider van de PT in het Braziliaanse senaat, Aloizio Mercadante.

Silvio Pereira gaf in het interview tekenen dat hij onder grote geestelijke spanningen staat. Hij zou onder anderen een deel van zijn eigen meubiliair hebben verwoest en tegen de journalist geroepen hebben: “Ze gaan me vermoorden, begrijp je dat niet? Er zijn heel belangrijke mensen hierbij betrokken”.

Voor sommige commentatoren voert de oud-secretaris een theaterstukje op, maar in het tragi-komische drama waartoe de Braziliaanse politiek is verworden, is het inmiddels moeilijk geworden om te onderscheiden tussen de wilde geruchten en de waarheid.

President Lula, ondertussen, hanteert zijn beproefde tactiek en probeert net te doen alsof het niets met hem te maken heeft: “Silvio Pereira mag zeggen wat hij maar wil”, zei de president die voor een weekje in retraite was.

vrijdag, mei 05, 2006

ONZEKERHEID DUURT VOORT NA TOPONTMOETING

SÃO PAULO, 05/05/2006 – De presidenten Lula (Brazilië), Kirchner (Argentinië), Chávez (Venezuela) en Morales (Bolivia) deden hun best om eenheid uit te stralen, maar voor de rest bracht de topontmoeting in de Argentijnse grensstad Puerto Iguazu weinig resultaat. De top was in allerijl bijeengeroepen om de dagende regionale crisis wegens de Boliviaanse beslissing om de gasreserves in het land te nationaliseren, te bezweren. De belangrijkste vragen – wat wordt de nieuwe prijs van het Boliviaanse gas en wat gebeurt er met de investeringen en eigendommen van buitenlandse oliemaatschappijen – bleven echter onbeantwoord.

De Braziliaanse president Lula scheen zich tevreden te stellen met de toezegging dat eventuele prijsveranderingen niet eenzijdig door Bolivia zullen worden doorgevoerd. “Het belangrijke is dat de prijzen zullen worden bepaald op de meest democratische wijze mogelijk”, aldus Lula. Het is echter bijna zeker dat de Brazilianen voor hun gas voortaan dieper in de buidel zullen moeten tasten.

Hoezeer die prijs gaat toenemen lijkt de belangrijkste variabele te zijn om te bepalen of de regionale crisis zal escaleren of niet. Brazilië is voor 50% van zijn gasconsumptie afhankelijk van Bolivia en de belangrijkste industriële regio van het land, de staat São Paulo, zelfs voor meer dan 70%. Brazilië kan geen scherpe prijsstijging van het Boliviaanse gas tolereren.

De gascrisis heeft een belangrijke scheur blootgelegd in het machtsevenwicht in Zuid Amerika. Brazilië, dat zichzelf ziet als de natuurlijke leider van de regio, wordt steeds openlijker uitgedaagd door het Venezuela van Hugo Chávez, die door de enorme olie en gasreserves van zijn land steeds meer aan invloed wint. In Brazilië bestaat de vrees dat het Bolivia van Evo Morales zich ontpopt als een soort satellietstaat van Venezuela.