donderdag, november 17, 2011

Ondragelijk bijgelovig

Het is moeilijk om een atheist te vinden in Brazilië. Een wereldwijd onderzoek van het onderzoeksinstituut Ipsos in opdracht van Reuters bevestigd dit. Maar drie procent van de Brazilianen antwoordt helemaal niet te geloven in “god, goden, opperwezen of wezens”. (Frankrijk is met 39% volgens het onderzoek het meest goddeloze land).

Consequentie van al dat vertrouwen is een ongelofelijk bijgelovig volkje. Reïncarnatie, boze geesten, macumba, candomblé, heiligen met genezende krachten, een kerk voor iedere bevolkingssegment (“Bola de Neve Church” is een kerk voor surfers), je kunt het zo gek niet verzinnen of er is een Braziliaan die erin gelooft.

In de Braziliaanse populaire cultuur zijn zieners en waarzeggers dan ook geen charlatans, maar helden. In twee telenovelas spelen waarzeggers momenteel een prominente rol en dan heb ik het nog niet over die eindeloze reeks “Chico Xavier” films.

Xavier leefde in de tweede helft van de 20ste eeuw en beweerde dat zijn boeken hem woord voor woord werden ingefluisterd door overleden geesten.

De films, kinderlijke verhaaltjes over spiritisme en reicarnatie, waren grote hits in de bioscopen. Ik neem aan dat de dode auteurs hun royalties niet hebben geclaimed.

Brazilianen slikken het in ieder geval allemaal voor zoete koek. En ik wordt er een beetje kriegel van. Oh, hadden we maar een Hans Teeuwen om die religiositeit eens flink op de korrel te nemen.

woensdag, november 16, 2011

De onverbeterlijke optimist

vrijdag, november 11, 2011

Beste Brazilaanse documentaire maker

Jõao Moreira Salles. Onthoud die naam. Heeft tenminste twee fantastische documentaires op zijn naam.

In "Entreatos" volgt hij kandidaat Lula gedurende zijn euforische gooi naar het Brazilaanse presidentsschap in 2002.

Op dat moment is de PT nog onbesmeurd door de macht en de toekomstige president gunt de documentaire maker een ongekende kijk achter de schermen van zijn campagne. Naïef, wellicht. En in de documentaire zijn de kiemen van de corruptie, het machtsmisbruik en de ijdelheid inderdaad al zichtbaar. Maar nog evidenter zijn het charisma en de vingervlugge inteligentie van de toekomstige president.

Niet over te slaan voor wie dit iconish figuur in de Brazilaanse moderne geschiedenis wil begrijpen.

De tweede, fantastische documentaire van Salles heb ik gisteravond gezien: "Noticias de uma guerra particular".

Korrelig, grauw, surrealistisch. Absoluut noodzakelijke kost voor wie fan is van het Brazilaanse gangster genre. Films als "Cidade de Deus" en "Tropa de Elite" zijn rechstreeks van deze documentaire af te leiden.

Je wordt weer even geconfronteerd met de ingeroeste ongelijkheid van dit land, een pervers model dat al 500 jaar 'werkt' door grote delen van de samenleving dom, bedwelmd en afgeleid te houden.